حسب و نسب شریف امام(ع)

دانلود]">

   تولد حضرت امام عسکری علیه السّلام در روز جمعه هشتم ربیع الآخر سال دویست و سی و دو اتفاق افتاد، و در سال دویست و شصت در هشتم ربیع الاول از جهان رفت، و در هنگام وفات بیست و هشت سال از عمر شریفش گذشته بود.  مدت امامت حضرت هادی علیه السّلام شش سال بود، و آن جناب ملقب بودند به: هادی، عسکری و سراج، امام حسن عسکری و پدر و جدش در میان مردم به ابن الرضا معروف بودند امامت حضرت عسکری مصادف بود با ایام خلافت معتز، مهتدی و معتمد آن حضرت در زمان خلافت معتمد به شهادت رسیدند و در منزلش در سامراء پهلوی پدر بزرگوارش دفن شدند. گروه کثیری از شیعیان عقیده دارند که حضرت مسموم از دنیا رفتند همان گونه که پدر و جدش هم مسموم شدند، و همچنان تمام ائمه علیهم السّلام شهید از جهان رفتند، و در این جا به حدیث حضرت صادق علیه السّلام که فرمود: ما را یا با شمشیر و یا با سمّ شهید خواهند کرد استدلال می کنند.

چرا امام عسکری (ع) مهدی (عج) را از مردم پنهان کردند!؟  

یکی از سوالاتی که در حوزه مهدویت و در ارتباط با امام عصر (عج) مطرح می شود این است که چرا امام عسکری (ع) پیش از رحلتشان، فرزندشان یعنی حضرت مهدی (عج) را از مردم پنهان می کردند، در این نوشتار چرایی این سوال بررسی شده است:

  تدابیر امام عسکری (ع) برای آمادگی ورود جامعه به عصر غیبت : 

اوضاع سیاسی دوران زندگانی امام یازدهم وشرایطی که به غیبت امام عصر (عج) انجامید.

امام عسکری(ع)بیشترعمرمبارکشان رادر سامرادرحصربودندو به نوعی در منزل شخصی خود زندانی بودند و باید هفته‌ای دو مرتبه (روزهای دوشنبه و پنجشنبه) در دارالخلافه حاضر می‌شدند و به تبع همین حصر ارتباط حداقلی با مردم داشتند و بیشتر از طریق وکلا و ماموران خود با مردم در ارتباط بوده و مردم را هدایت و ارشاد می‌کردند. خفقان سیاسی و حصر امام یازدهم(ع) به اندازه‌ای بود که ایشان حتی از سامرا خارج نشده و تنها امامی هستند که نتوانستند به حج بروند،

منشور سبک زندگی اسلامی در نامه های امام عسکری(ع) به ایرانیان:

ایرانیان همواره یاران با وفایی برای اهل بیت(ع) بوده و در طول تاریخ این وفاداری را بارها به اثبات رسانده اند. امام حسن عسکری(ع) در نامه هایی خطاب به ایرانیان، این وفاداری را ستودند.

امام حسن عسکری (ع) در یکی از نامه های خود به اسحاق بن اسماعیل و شیعیان نیشابور پس از توضیح نقش امامت در هدایت امت اسلامی می فرماید:(ابراهیم بن عبده نامه مرا برای همه بخواند تا جای سوال و ابهامی باقی نماند).

از میان نامه های امام حسن عسکری(ع) نامه ایشان به شیخ بزرگوار این بابویه قمی(رحمت ا...) که در شهر مقدس قم مدفون است از این نظر که دارای نکاتی درباره سبک زندگی و توصیه های تربیتی و اخلاقی برای شیعیان است، حایز اهمیت فراوانی است.

امام حسن عسکری(ع) در نامه ای برای علی بن بابویه پس از حمد و سپاس خدا و درود بر پیامبر و عترت پاکش فرمودند:(سفارش می کنم تو را ای شیخ و مورد اعتماد و فقیه من، ابوالحسن، علی بن الحسین قمی، خداوند تو را بر آنچه مورد خشنودی اوست موفق بدارد، و در پرتو رحمتش فرزندان شایسته در نسل تو قرار دهد(سفارش می کنم تو را) به تقوا و پرهیزکاری و برپاداری نماز و دادن زکات، زیرا نماز از کسی که زکات نمی دهد قبول نمی شود. و تو را سفارش می کنم به بخشیدن لغزش های دیگران، فروبردن خشم هنگام غضب، صله رحم، ایثار و همکاری با برادران دینی و کوشش در تامین نیازهای آنها در هنگام سختی و آسانی، تعقل و خردمندی، هنگام جهل و نادانی، دین شناسی و استواری در امور و فراگیری قرآن و پیوند معنوی با آن، خوش اخلاقی، امر به معروف و نهی از منکر که خداوند می فرماید: از بسیاری از درگوشی و جلسات محرمانه آنها(منافقان و منکران) خیر و سودی نیست، مگر کسی که امر به کمک به دیگران یا کار نیک یا اصلاح در میان مردم کند و هر کس برای خشنودی خداوند چنین کند، پاداش بزرگی به او خواهیم داد. و دوری از همه زشتی ها و بر تو باد به نماز شب، همانا پیامبر(ص) به علی(ع) چنین وصیت کرد: ای علی(ع) بر تو باد به نماز شب، بر تو باد به نماز شب، و کسی که نماز شب را سبک بشمارد از ما نیست. به سفارش ما عمل کن، و آنچه را که به تو امر کردم به همه شیعیانم امر کن تا به آن عمل کنند. و بر تو باد به صبر و انتظار فرج امام مهدی(عج)، همانا پیامبر(ص) فرمود: بهترین اعمال امت من انتظار فرج است، و همواره شیعیان ما در اندوه هستند تا پسر من آشکار گردد، همان که پیامبر(ص) در مورد او چنین مژده داد: او سراسر زمین را همانگونه که پر از ظلم و جور شده، پر از عدل و داد کند، ای شیخ من! و ای مورد اعتماد من ابوالحسن! صبر کن و همه شیعیان مرا به صبر و استقامت امر کن، همانا سراسر زمین از آن خداست و آن را به هر کس بخواهد واگذار می کند و سرانجام نیک برای پرهیزکاران است.)

مختصری از زندگینامه حضرت امام حسن عسکری (ع): امام حسن عسکری (ع) درسال 232(ه ق) درمدینه چشم به جهان گشود وآن حضرت را در سن دوسالگی به همراه پدر بزرگوارش در زمان متوکل عباسی به عراق آوردند . امام بعد از شهادت پدرش درسن 22 سالگی به امامت رسید ودر عراق به نشر معارف اسلامی پرداخت .تا اینکه خلفای عباسی امام را همچون پدرش به سامراء بردندودریک پایگاه نظامی تحت نظر قرار داده وزندانی کردند. به همین جهت آن حضرت را لقب عسکری دادند. امام درمدتی که درسامرا بود . برای اینکه شیعیان را با مسئله غیبت امام زمان (عج) آشنا کند از طریق افراد معدود وخاصی با شیعیان تماس حاصل می کرد ومطالب لازم را برای آنها یاد آوری می نمود . سرانجام آن حضرت درسال 260 (ه ق) در سامراء مسموم وبه درجه رفیع شهادت نائل گردید.

تاریخ غمبار شیعه سرشار ازغربت اهل بیت پیامبر گرامی اسلام(ص) است. قمر یازدهم آسمان امامت و ولایت؛ وجود پربرکت حضرت امام حسن عسکری(ع)همچون اجدادبزرگوارش برای مردم چون راهنمایی امین در مسیر هدایت بودند، اما افسوس که از وجود مبارک و پرفیض ین ا مام همام نیزبه دلایل متعددبهره شایانی برده نشد. او که با بياني شيرين و جذاب و شخصيتي الهي، باشکوه و وقار و مفسري بي نظير براي قرآن مجيد بود. راه مستقيم عترت و شيوه صحيح تفسير قرآن را به مردم و بويژه براي اصحاب بزرگوارش - درا يام عمر کوتاه خود - روشن کرد. امام حسن عسکري(ع) در سال 232 هجري در مدينه چشم به جهان گشود. مادر والا گهرش سوسن يا سليل، زني لايق و صاحب فضيلت بود و در پرورش فرزندنهايت مراقبت را داشت تا حجت حق را آن چنان که شايسته است، پرورش دهد. اين زن پرهيزکار در سفري که ا مام عسکري (ع) به سامرا داشت، همراه امام بود و در سامرا از دنيا رحلت کرد. کنيه آن حضرت ابامحمدبود. دوران عمر 29 ساله امام حسن عسکري (ع) به سه دوره تقسيم مي گردد که دوره اول 13 سال است که زندگي آن حضرت در مدينه گذشت، دوره دوم 10 سال در سامرا پیش از امامت و دوره سوم حدود 6 سال ا مامت آن حضرت مي باشد. دوره امامت حضرت عسکري(ع) با قدرت ظاهري بني عباس رو در رو بود. خلفايي که به تقليد هارون در نشان دادن نيروي خود بلند پرواز يهايي داشتند. امام حسن عسکري (ع) از 6 سال دوران امامتش، سه سال را در زندان گذرانيد. زندانبان آن حضرت، صالح بن وصيف، دو غلام ستمکار را بر امام گماشته بود تا بتواند آن حضرت را آزار بيشتري دهد، اما آن دو غلام که خود از نزديک ناظر حال و حرکات امام بودند، تحت تأثير آن امام بزرگوار قرار گرفته، به صلاح و خوش رفتاري گرا ييده بودند. وقتي از اين غلامان جوياي حال امام شدند، مي گفتندا ين زنداني روزها روزه داراست و شبها تا بامدادبه عبادت و راز ونياز با معبود خود سرگرم است وبا کسي سخن نمي گويد. عبيدا... خاقان، وزير معتمد عباسي با همه غروري که داشت، وقتي با حضرت عسکري(ع)ملاقات مي کرد، به احترام آن حضرت برمي خاست و آن حضرت را بر مسند خود مي نشانيد. پيوسته مي گفت: در سامره کسي را مانند آن حضرت نديده ام، وي زاهدترين و داناترين مردم روزگارا ست. پسر عبيدا... خاقان مي گفت: من پيوسته احوال آن حضرت را از مردم مي پرسيدم. مردم را نسبت به ا و متواضع مي يافتم. مي ديدم همه مردم به بزرگوار ي اش معترفند و دوستدار او مي باشند. با آنکه امام حسن عسکری(ع)جز با خواص شيعيان خود معاشرت نمي کرد، دستگاه خلافت عباسي براي حفظ آرامش خلافت خود بيشتر اوقات، آن حضرت را زنداني و از معاشرت ممنوع میکرد.

نحوه شهادت : مسموم کردن و به شهادت رساندن ائمه معصومین(ع) همچون گذشته وجود داشت و در موارد متعددی خلفای اموی و عباسی این سیاست را به اجرا درآورده بودند، البته امامان شیعه(ع)نیز کوشیده بودند تانقشه های شوم آنها را به شکلهای گوناگون برای مردم آشکار کنند تا چهره واقعی آنان برای آیندگان روشن شود. امام حسن عسکری(ع) با دانش ویژه ای که داشت، پیش بینی کرد در آینده ا ی نه چندان دور زندگی دنیایی را ترک خواهد کرد و راهی پیشگاه خداوند خواهد شد. آن امام همام، شهادت خود را در آینده نزدیک به مادر بزرگوارش خبر داد. قلب مادرا زا ین خبر هولناک به درد آمد و آثار غم و اندوه در او پدیدار گردید و گریست. امام(ع)مادرش را تسلی داد و گفت: مادر!امر خدا حتمی است،بی تابی مکن!در سال 260 ق آن مصیبت ا تفاق ا فتاد و همان گونه که آن حضرت خبر داده بود، در آن سال ا مام حسن عسکری(ع)به شهادت رسید.چند روز پیش از شهادت، آن حضرت را نزد طاغوت زمان «معتمد عباسی » بردند، در حالی که «معتمد » سخت ناراحت بود، چون می دید و می شنید که مردم همگی امام ابومحمد(ع) را تعظیم و احترام میکنند و او را در فضیلت بر همه علویان و عباسیان مقدم میدارند.ا زا ین جهت در پی قتل آن حضرت برآمد و زهر کشنده ای را به وی خوراند. امام(ع) همین که آن زهر را خورد، تمام بدن شریفش مسموم شد و در بستر بیماری ا فتاد و به درد شدیدی دچار گردید. «معتمد » به پنج نفر از خواص و درباریانش از جمله به «نحریر » دستور داد که مواظب خانه امام(ع)باشند و تمام امور و جریانها را زیر نظر بگیرند، همچنین به پزشکان دستور داد که هرصبح و شام از حال امام(ع)باخبر باشند، همین که روز دوم فرا رسید، به «معتمد » خبر دادند که بیماری حضرت وخیم شده است. «معتمد » به پزشکان فرمان داد که حق ندارند از منزل امام بیرون روند و به دلیل اینکه حال امام حسن عسکری(ع)رو به وخامت نهاده بود، گفت: از کنار بستر او جدا نشوند. «معتمد « ،» حسین بن ابی شوارب »، قاضی ا لقضاه را به همراه 10 نفر به منزل امام فرستاد و به آنان دستور داد که شب و روز در آنجا باشند و جریانها را زیر نظر بگیرند و سپس شهادت دهند که امام به مرگ طبیعی از دنیا رفته ا ست. با وجودا ین، به جز پزشکان مأمور خلیفه، 15 نفر دیگر از سوی «معتمد » خلیفه عباسی در خانه حضرت بودند. امام حسن عسکری(ع) در شب رحلت در یک اتاق، به دور از چشم مأموران حکومت نامه های بسیاری به نقاط مختلف شیعه نشین نوشت و آن را به وسیله پیکی ارسال نمود. حال امام بدترشد، پزشکان از او ناامید شدند. در لحظات آخر زندگی، همواره زبانش به ذکر خدا مشغول بود وا و را ستایش میکرد و لبهای مبارکش ا ز تلاوت قرآن مجید باز نمی ایستاد. سرانجام امام(ع)رو به سمت قبله کرد و روح پاکش به پیشگاه خدا پرواز نمود. این حادثه جانگداز، روز جمعه هشتم ربیع الاول سال 260 ق پس از نماز صبح اتفاق افتاد. ارتحال نابهنگام آنا مام بزرگوار ضایعه بزرگی بود که در آن روزگار بر مسلمانان وارد شد و آنان رهبر و پیشوای محبوب و مصلح بزرگ خود راا ز دست دادند؛ کسی که همواره غمخوار ضعیفان و یتیمان و مستمندان بود. خبر شهادت ا مام(ع)در سراسر شهر «سامرا » پیچید.ا ین خبر همچون صاعقها ی هولناک بود که تمام مسلمانان را بسرعت به منزل امام(ع) رسانید. همگی مشغول گریه کردن ونوحه سرایی بودند. مردم به احترام امام حسن عسکری(ع)بازارها را بستند و در شهر عزاداری کردند. گویی شهر «سامرا » به صحرای قیامت تبدیل شده بود. «عثمان بن سعید عمری » متصدی ا مر غسل، کفن و دفن حضرت شد. این سخن با اعتقاد شیعه به اینکه امام(ع) را باید امام(ع) بعدی غسل دهد، کفن کند و نماز بخواند، منافاتی ندارد؛ چون اولاً: این امر مربوط به حالت عادی است، نه در شرایط سخت و مورد تقیه، ثانیاً: «عثمان بن سعید عمری » به نیابت از حضرت مهدی(عج) عهده داراین ا مر بود. و ثالثاً: ممکن ا ست در همین شرایط به صورت مخفی حضرت مهدی(عج) به این امر مبادرت نموده بود،لیکن به جهت شرایط خفقان و تقیه به ظاهر «عثمان بن سعید عمری » تصدی این امر را برعهده گرفته باشد. در هر حال، «عبیدا... بن خاقان » میگوید: وقتی پیکر مطهر امام عسکری(ع) آماده دفن شد، خلیفه برادر خود «ابوعیسی بن متوکل » را فرستاد تا بر پیکر آن حضرت نمازبگزارد. هنگامی که جنازه رابرای نماز روی زمین گذاشتند، «ابو عیسی » نزدیک شد وصورت آن حضرت را باز کرد و آن را به علویان، عباسیان، قاضیان، نویسندگان و دیگر شاهدان نشان داد و گفت:ا ین «ابو محمد عسکری »ا ست که به مرگ طبیعی درگذشته ا ست و فلان و فلان از قضات و پزشکان و خدمتگزاران خلیفه نیز شهادت میدهند! سپس روی جنازه را پوشاند و بر او نماز خواند و فرمان داد که جنازه را برای دفن ببرند. این شیوه تجربه شده حکام عباسی در مورد امامان شیعه(ع)بود و مردم بویژه شیعیان نیز کم وبیش باا ین شیوه آشنایی داشتند.بنا به نقل «شیخ صدوق » پیش از اقامه این نماز، نمازی دیگر بر بدن آن حضرت در لحظاتی پیش در درون خانه اقامه شد. «عقید خادم » از منزل خارج شد و به «جعفر » که بر در خانه ایستاده بودو شیعیان به او تعزیت میگفتند، گفت: «سرورم برادرت را کفن کردند. پس بر او نماز بخوان .» ناگهان ا مام مهدی)عج( جلو آمد و گفت: عمو، عقب بایست. من سزاوارترم که بر پیکر پدرم نماز بخوانم. طبق نقل مشهور، امام عسکری(ع) در اول ماه ربیع ا لاول ( 260 ق) با زهری که «معتمد » برای آن حضرت تدارک دیده بود، بیمار شد و در هشتم همان ماه رحلت نمود. بنابراین، امامت امام مهدی(عج)از همین تاریخ آغاز شد و آن حضرت تا به ا مروز در پس پرده غیب قرار دارد. به امید روزی که آن حضرت ظهور و جهان را پر از عدل و قسط کند.

نویسنده نخعی /امام جماعت مسجد